Als de school ze dom houdt, houdt de fiscus ze arm

Vroeger hield de kerk ze dom, en het grootkapitaal hield ze arm. Althans, de antikapitalisten vertellen nog steeds grinnikend aan elkaar dat de pastoor en de fabrikant aan een sigaar en een glas wijn dat hadden afgesproken. Maar er is ergens iets veranderd.

De kerk houdt niemand meer dom, en het is de fiscus die het afromen ter hand heeft genomen. Het gaat trouwens
al heel lang niet meer om percentages die in de buurt komen van de verhouding tussen melk en room. De fiscus vervult zijn taak heel wat beter dan de fabrikanten vroeger. Er waren vroeger namelijk heus ook wel arme, sjofele of hongerige fabrikanten.

De school speelt een bijzondere rol in het procesmatig dom houden van de bevolking. ‘Procesmatig’, met dat soort woorden worden de nota’s die de onderwijs(her)organisatoren vlijtig aan elkaar rondsturen, van vulling voorzien. Wie wil ‘aangeven’ (ook een woord uit die categorie) dat hij niet van de straat is, moet zelf ook af en toe zo’n woord gebruiken, anders geloven ze je niet in ‘onderwijsland’.

Maar goed. Ter zake. Ik zal wel niet de enige halfbekende Nederlander (‘HBN-er’) zijn die regelmatig verzoeken krijgt om hulp te bieden bij afstudeerprojecten, profielwerkstukken of andere prestaties die leerlingen moeten leveren. Meestal willen de hulpzoekenden hulp ontvangen in de vorm van een interview. Ik ben daar vaak op ingegaan. Soms is het gehele werkstuk gebaseerd op interviews. Dat maakt dat het babbel-niveau nergens wordt overstegen. Het heeft me somber gemaakt over het Nederlandse onderwijs.

Ergens in de vorige eeuw moet er een clubje topambtenaren van CDA- en PvdA-origine bij elkaar zijn gaan zitten, type Ruth Peetoom, type Aleid Wolfsen, en bedacht hebben dat een mondige bevolking niks is voor een constitutionele monarchie. Iemand moet er toen bedacht hebben dat als de kerk ‘ze’ niet meer dom hield, het onderwijs dat dan maar moest doen. Ik weet niet waarom, maar ik vermoed dat die afspraak gemaakt is na de Provo-tijd en voordat het reëel werd om te kunnen hopen dat de moskee de domhoudtaak van de kerk zou kunnen overnemen. 1970

Het mechanisme om het onderwijs te beletten haar taak te vervullen, is van een grote eenvoud: financiering per geslaagde student of leerling. De onzichtbare hand van de markt doet dan over de jaren langzaam maar zeker zijn werk. Het is niet langer het belang van de leerling dat hij slaagt, het is het belang van de opleiders. Kassa. Is er werkelijk geen Nobelprijs beschikbaar voor de gene die deze financieringsvorm bedacht heeft? Misschien die voor de vrede?

Wat aan de verzoeken tot hulp die ik ontvang opvalt, zijn allereerst de vele taalfouten. (‘De werkstuk wat hun moet maken’). Verder spelfouten, en niet alleen in de werkwoordsvormen. (‘De begelijder heeft ons gevraagt’, ‘beschikt u meschien over berichtten of’, ‘aanhangers van het Coptic geloof’). Ook mijn naam kwam laatst in het werkstuk waarin ik uitgebreid geciteerd werd, ongeveer twintig maal verkeerd uit de printer: ‘Janssen zegt in ons interview hierover’, met twintig maal twee keer de letter s.

Of ook, onder een fotografie van de sinds kort beroemde Tilburgse Arabist dr Jan Jaap de Ruiter het fiere onderschrift: ‘Hans Janssen’. Een fatsoenlijke aanhef aan het begin van een e-mailbericht lukt eigenlijk nooit. Issook moeljuk. Maar wat is er mis met bijvoorbeeld ‘Zeer geachte George Lemaître’, wanneer je iemand niet kent en iets van hem wil, en de ouderwetse titulatuur niet durft te gebruiken? ‘hallo heer Janssens’, als het tot mij gericht is, is in ieder geval geen goede opening.

Hoewel het hier vooral gaat om HBO-werkstukken en om profielwerkstukken eindexamen VWO, is dat soort zaken nog niet het ergste. Het ergste is de breinloze dompige politieke correctheid en het gebrek aan (denk ik:) weetgierigheid, waarmee wat er toch al in alle kranten te lezen staat wordt neergepend als was het de laatste editie van Gods verlossend evangeliewoord.

Elk contact met de wereld van onderzoek, vooruitgang en nieuwsgierigheid ontbreekt. Ook aan de universiteiten is dat vaak zo, dus daarmee zullen we maar moeten leren leven in dit kennisland. Er wordt in de werkstukken nooit een gezaghebbend veelgebruikt boek of standaardwerk over het behandelde onderwerp geciteerd; er wordt alleen knip- en plakwerk van sites als de Wikipedia ‘aangedragen’. De Wikipedia heeft grote verdiensten, ik zoek zelf ook altijd in de Wikipedia op wanneer de Slag bij Nieuwpoort ook weer was, maar meer nut heeft-ie niet.

De werkstukken ‘geven helder aan’ dat de schrijvers niet in staat zijn tot zelfstandig nadenken. Het laatste werkstuk dat ik in handen kreeg (door het Internet is het al te makkelijk die dingen rond te sturen) had zelfs over het hoofd gezien dat consumenten tegenwoordig het internet ter beschikking hebben voor het desgewenst opzoeken van exacte informatie over een product dat zij overwegen aan te schaffen. Ja, het is ook nooit goed. Of ze gebruiken alleen de Wiki, of ze vergeten dat er ook nog een Internet bestaat. Een mens maakt wat mee tegenwoordig.

Overigens, dames en heren docenten die meelezen over de schouder van de trouwe Hoeiboei-bezoeker: kijk uit want ik adviseer uw leerlingetjes maar al te vaak om hun studie onmiddellijk te staken wegens het lage niveau ervan en het gebrek aan maatschappelijke waarde van het begeerde diploma, zeker als het nog voor 1 februari van het 1ste jaar is, want tot die datum is er dan een soepele regeling te treffen over de reeds uitgekeerde studiefinancieringspenningen. En nee, ik ben niet bereid in te gaan op uw verzoeken daarover te komen praten. Mijn gelijk is het afgelopen jaar ten aanzien van een aantal opleidingen wel heel duidelijk bewezen, ook in de gewone staatsmedia: zelfs op het ministerie van onderwijs maakt men zich al zorgen, of hoe zei Elsschot het ook weer.

Maar onbeleefdheid, spelfouten, taalfouten, plakwerk van internet, het zou allemaal kunnen, mijn maag kan alles hebben, wij lusten alles, maar er is één voorwaarde: er moet geen sprake zijn van verwurgende allesomvattende politieke correctheid. Ergens tussen of op de regels van het werkstuk wil ik een vonkje van weetgierigheid of scepticisme kunnen vermoeden. Een geheim teken dat jullie niet alles wat je verteld krijgt geloven. Een gecodeerd signaal dat je het beter weet omdat je jonger bent. Of zo iets. Werden er vroeger achter het IJzeren Gordijn ook zulke brave correcte werkstukken geschreven die voor 100% binnen de richtlijnen van de heersende ideologie vielen? Dan begrijp ik wel dat de Muur gevallen is.

Aan arm gehouden worden door de fiscus valt weinig te doen, maar lieve jongens en meisjes, doe iets en laat je niet door je opleiding dom houden.

22 opmerkingen:

  1. Het Tilburgse 'Wilders is een fascist werkstuk' is een mooi voorbeeld van de totale gebrek aan zelf nadenken. Als het maar in lijn is met de ideologie van de Linkse Kerk. Zelfs kom ik uit de Bèta hoek, maar ik verbaas me vaak over de fantasieloosheid van mijn alfa collega's. Bij deze studenten zit dan ook weinig toekomst. Vanaf de jaren 60 heeft men de harde wetenschappen link laten liggen en de alfa wetenschappen nog zachter en makkelijker gemaakt dan ze al waren. Het gevolg hiervan is dat de Westerse wereld nu bijna volledig door matige advocaten en sociologen geregeerd wordt. Niet dat er alleen maar ingenieurs in de regering moeten zoals in China, maar we hebben te kampen met een groot gebrek aan intelligentie, niet alleen op school maar ook bij de overheid zelf.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Heel herkenbaar dit stuk van de heer Jansen. Zelf ben ik een "alfa" uit de zestiger/zeventiger jaren en ik ben ook steeds verbijsterd over het huidige denk- en taalniveau. Toch ben ik niet geheel pessimistisch. Ik denk dat de jongeren wel meer vertrouwen op hun intuïtie en gevoel dan wij vroeger deden (mochten doen).

    @Aaron, De Bèta hoek is ook niet alles, gezien de schrijf- en taalfouten die in uw reactie staan. Misschien kunt u hulp vragen aan een alfa?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ach, als zelfs een hoogleraar geschiedenis (en kunstgeschiedenis) van de week in Elsevier zegt: "De Romeinen waren net zo bang voor de zogenaamde barbaren als sommige mensen nu voor de islam, en met even weinig reden", hebben we toch verder weinig toe te voegen? Ook ik ben een beta, dus zal dit stukje wel vol stijlfouten staan, maar de desbetreffende hoogleraar (de Jong) had toch even in wikipedia kunnen kijken hoe terecht bang de Romeinden wel voor de Visigoten waren bijvoorbeeld. Dat, of misschien een aflevering van Spartacus Vengeance kijken.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Zeer geachte heer Jansen,

    wat ziet u als het verschil tussen ´scepticisme´ en, de naar mijn idee gebruikelijke, ´scepsis´?

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Weredi
    Het is ook heel typisch voor de alfa om een punt proberen te maken zonder concrete voorbeelden te geven. Wat ik zie zijn fouten die door het tijdgebrek zijn ontstaan. Laatste lettertje van een woord ontbreekt, shift bleef even hangen, 'de' uit de eerste zin moest 'het' zijn. Dat is het verschil, ik kan best een foutloos paper schrijven als ik de tijd heb, daar heb ik geen alfa voor nodig. Geef een alfa echter 100 jaar en hij snapt nog steeds de ballen van wiskunde en logica :) Maar goed dit is een flauwe discussie. Het aller belangrijkste is wat prof. Jansen zelf noemde, het gebrek aan aan fantasie, daar gaat het om. Men kiest een alfa wetenschap omdat het makkelijk is, omdat ze eigenlijk niet weten wat ze willen. Ik zie ze niet meer bij geschiedenis, sociologie en filosofie: mensen die nog tegen de stroom in durven te gaan. Ze denken allemaal nog exact zoals u in de jaren 60 terwijl de wereld totaal anders geworden is.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. “"Ergens in de vorige eeuw moet er een clubje topambtenaren van CDA- en PvdA-origine bij elkaar zijn gaan zitten"

    Dat dacht ik ook, maar toen vond ik uit dat de ellende al veel eerder begonnen is al..Het komt uit Amerika en het heeft zich dan ook verspreid over het hele westen. Progeressives vonden dat er een nieuwe, betere wereld moest komen, en over de planning daarvan bogen zich vooruitstrevende, zeer geleerde en goed geinformeerde mensen. Deze progressives hadden eigenlijk enorm veel respect voor hun eigen kennis, maar als planners van bovenaf waren ze er niet van overtuigd dat het verstandig was om gewone mensen net zo wijs te maken: het was immers veel efficienter als een elite de weg zou wijzen, en dan zaten mondige opiniated onderdanen maar in de weg. Daarom vond onder anderen Dewey dat de school een vormingsinstituut zou moeten worden, want kennis had eigenlijk niet zoveel nut, in menselijke zin..Van kennis vergaren word je maar antisociaal, en het is veel beter om mensen de juiste denkbeelden te kneden..Per slot van rekening is :
    “The mere absorption of facts and truths (-) so exclusively an individual affair that it tends very naturally to pass into selfishness. There is no obvious social motive for the acquirement of mere learning, there is no clear social gain in success thereat.”
    Afijn, dat het allemaal niet per ongeluk mis liep met ons onderwijs, en hoe het allemaal zo is gekomen en waarom we daar nu nog last van hebben, dat kun je allemaal lezen in bijvoorbeeld “The School and Society, 1899

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Als werkgever van veel jonge mensen die bezig-, of net klaar zijn, met een HBO of Universitaire opleiding deel ik de analyse van Jansen geheel.
    Met pijn in mijn gemoed overigens.
    Wat nog veel erger dan de domheid en gebrek aan kennis, is de luiheid en arrogantie waarmee dit gepaard gaat. Het voor volstrekt normaal houden om nergens enige moeite voor te hoeven doen en toch verwachtten de beloning daarvoor te kunnen ontvangen.
    Het is ongetwijfeld gedeeltelijk kopieergedrag van de attitude van de ouders. Die met de grote ego's en de nog grotere mond. Maar de verwoestende arrogantie en luiheid, nog ongeacht de kennis en kunde, maken enig functioneren in een geschakeerde groep bijna onmogelijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Laura van der Storm30 januari 2012 om 23:07

    Geachte heer Jansen,

    Uit de grond van mijn hart...een geweldig artikel! De tekst is voor mij zo herkenbaar. Ik zie dit alles al jaren voor mijn ogen gebeuren, maar waarom zien zo weinig mensen dit?

    Hoe komt het dat de hele linkse kliek dit niet wil zien? Politieke correctheid? Nee, bestaat niet. Hier zit meer achter, maar wat?

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Daarom wordt internet ook afgeknepen, we worden te wijs door blogs zoals deze.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Misschien is dit een open deur intrappen, maar laat de heer Jansen in zijn wanhoop niet vergeten dat hij ook veel leerlingen en studenten helemaal niet te zien of te horen krijgt en dat er onder die groep nog steeds nieuwsgierige en niveaubewuste jongeren zijn. Wat Jansen schrijft over kinderen die zich niet realiseren dat er ook andere en vaak betere bronnen zijn dan wikipedia en internet is treffend. Hoe armoedig kan een rijk volk zijn!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ja, een volstrekt terechte constatering van de heer Jansen. Daarnaast lijdt ook wikipedia aan politiek correcte censuur. Veel jongeren kakelen kritiekloos de sociaal en politiek correct wenselijke opvattingen na en doen dat vaak ook nog met een arrogantie alsof ze alle wijsheid in pacht hebben en de schaarse kritische geest als bevooroordeeld durven beschouwen.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Als lerares Nederlands en Engels binnen het MBO-onderwijs heb ik de afgang van dat onderwijs mee gemaakt.

    Vanaf 1980: 'Vernieuwen om het vernieuwen'; een minister was geen goede minister als er gedurende zijn/haar regeerperiode geen vernieuwend onderwijsproces in gang werd gezet.

    Om de drie jaar, het ene vernieuwingsproces was nog in volle gang, werd er een ander proces geïnitieerd.

    Scheppen geld en heel veel tijd werden hieraan gespendeerd,soms hoorde je aan het eind van de cursus, terwijl je in de les al bezig was met de verwerking ervan: 'Leuk geprobeerd, maar we stoppen ermee'.

    Natuurlijk kwamen er veel klachten en natuurlijk waren de leraren de schuldigen van de zich steeds verslechterende onderwijssituatie.

    Gelukkig voor hen kwam er de commissie Dijsselbloem die uitmaakte dat de regering de afgelopen 15 jaar een zootje van het onderwijs had gemaakt:

    http://tinyurl.com/3qw3ngz

    http://vorige.nrc.nl/nieuwsthema/onderwijs/article1876387.ece

    'De commissie oordeelt hard over de bewindslieden. Zij delen de verantwoordelijkheid voor het falende beleid, zegt de commissie'. „Het politiek belang was belangrijker dan het belang van het kind”.

    Natuurlijk was de regering even 'geschokt' en deed zij daarna de bekende plas.

    De bezuinigingen werden ingezet; inderdaad, leerlingen moesten slagen, met als gevolg dat het talenonderwijs op MBO-niveau naar de knoppen ging. Bevoegde docenten, die zeker drie uur in de week taalonderwijs gaven, waren niet meer nodig. Als je als leerkracht, wat voor vak je ook gaf, vroeger de HAVO had gedaan, kon je tussen de bedrijven door best wel een half uurtje Nederlands of Engels geven.

    Leerlingen die door wilden stromen naar het HBO zaten met de handen in het haar. Ik herinner me een noodkreet van leerlingen tijdens een TV programma:'Geef ons a.u.b. Nederlands en Engels, wij hebben die vakken nodig voor onze vervolgopleiding'.

    Gelukkig was ik toen al gepensioneerd. Alhoewel, mijn eerste gedachte bij zoveel initiatief en gemotiveerdheid was:
    'Ik zou jullie wel pro deo les willen geven'.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Hans Jansen zei...

    "Iemand moet er toen bedacht hebben dat als de kerk ‘ze’ niet meer dom hield, het onderwijs dat dan maar moest doen"
    -----------------------------

    Ik dacht dat dat juist de bedoeling is! Die mensen dom houden, moesten we dat niet toejuichen dan?

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Mijn aanvullig op wat er in de twee linken op mijn stukje van 11.52u. staat:

    De vernieuwingen moesten budgettair neutraal gebeuren, m.a.w. deze mochten geen geld kosten. Van de leerkrachten werd daarom verwacht dat zij in hun vrije tijd, vaak in het week-end, de nieuwe stof gingen ontwikkelen.

    Ons werd niet gevraagd of wij achter de vernieuwingen stonden. Als je als docent vragen in die richting stelde werd er gezegd dat alles opdracht van hogerhand was. Slikken of stikken dus!

    De schooldirecties hadden ongetwijfeld angst om niet mee te huilen met de wolven in het bos; stel je voor dat je als school niet vernieuwend bezig was, dan hoorde je er niet bij. Dat zou de school leerlingen kunnen kosten.

    Er is momenteel weer eens veel kritiek op docenten, teveel vakantie waar ze niet afwillen enzo. Ik ben er van overtuigd dat de chaos binnen het onderwijs destijds nog veel groter zou zijn geweest als de leraren geen heel bewust besef van verantwoordelijkheid voor het onderwijskundige welzijn van hun leerlingen hadden gehad.

    Daar hebben zij heel veel vrije tijd aan opgeofferd. De vernieuwende waanzin in onderwijsland heeft zeker twintig jaar geduurd, als het niet langer is.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. @Wachteres,

    Ik geloof wel dat de meeste leraren het beste met hun leerlingen voor hebben.
    Tegelijkertijd vraag ik me af in hoeverre het linkse karakter van het onderwijs mede verantwoordelijk is voor het verval. Ik heb in het verleden een aantal voorbeelden gezien van linkse dogma's die in lesmateriaal als Echte Waarheden werden verkondigt.

    Hoe denk jij daarover; komt dat vaak voor en zo ja, heeft dat veel invloed denk je?

    Ik zag een paar jaar geleden een onderwijsfolder waarin kritiek op religie als een groter gevaar werd gezien dan religieus geweld. De folder was nota bene een initiatief nav de moord op van Gogh. Ik herinner me vooral de tenenkrommende taalfouten in die onderwijsfolder.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Een modieuze uitspraak die je de laatste jaren veel hoort is; "maar de jeugd is wel lekker assertief hoor"

    Hoezo assertief? Hele volksstammen denken tegenwoordig dat het hebben van een hoop praatjes iets met assertiviteit heeft te maken. Een grote bek betekent alleen dat een ander met een minder grote bek het onderspit delft. Assertiviteit betekent natuurlijk ook dat je je eigen zaken kan behartigen met kennis van zaken. Zodra ze hun tienerjaren zijn ontgroeid lopen ze tegen de lamp.

    Dankzij het "nieuwe leren" is men niet meer in staat een eenvoudige staartdeling te maken of een brief te schrijven met een enigszins aantal aanvaardbare spelfouten.

    De ellende begon eind jaren 60 toen nieuw links een coup pleegde. Onder aanvoering van mensen als Van Dam, Pronk en Den Uyl werd alles geherdefinieerd. Ineens stond alles ter discussie. Van de onvoorwaardelijke steun aan de staat Israël tot de gelijkheid van man en vrouw; er viel opeens overal wat op af te dingen. Het christendom werd staatsvijand nummer één en de islam werd in de armen gesloten als ware het een knuffeldier.

    Het onderwijs kreeg ook te maken met de nieuwe warhoofden van linkse signatuur. Dankzij het gelijkheidsideaal van deze nieuwe socialisten moest ineens iedereen een papiertje kunnen halen op school. Vernieuwing op vernieuwing kwam er, de scholen zijn omgetoverd tot ware fabrieken met veel managers en een handjevol leraren. Ondertussen holden de prestaties achteruit en is men de eisen gaan verlagen. Namelijk door de stof te vergemakkelijken en hogere cijfers te geven.

    De rampzalige gevolgen van dit beleid zijn duidelijk zichtbaar. Voor politie en gezondheidszorg idem dito; een hoop managers en mensen in het veld met een hiaat in hun kennis.

    Ondertussen is het oorverdovend stil in de politiek en doet alsof ze de laatste 40 jaar niet achteloos een puinhoop hebben nagelaten. Sterker, er is geen vuiltje aan de lucht en men orakelt over Nederland kennisland.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Eindelijk eens iemand die de waarheid durft te zeggen, voordat hij of zij weer word verwijderd of genegeerd of geblokkeerd.

      Verwijderen
  17. @ El_Houssain zei...
    en ik maar hopen dat je hier je geest en zinnen zou scherpen...
    vergeefs. Cultuurzaak waarschijnlijk?

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Het opvallende in de reactie van 'Wachteres'is het ontbreken van het woordje 'ouders'.
    Oudes zijn verantwoordlijk voor, oa het onderwijs.
    Het is toch niet vol te houden dat de belastingbetaler ook hier vrijuit gaat ?
    De burgers nemen hun dure democratische plicht niet op de schouders.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Heer Jansen,uw bescheidenheid siert u,al tevreden zijn met de Nobelprijs voor de vrede.Maar of u zich daar wel plezierig zou voelen tussen die halsafsnijders meen ik te mogen betwijfelen.

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Wat een prachtig stuk! Hartelijk dank!

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Wat een prachtig stuk, hartelijk dank!

    BeantwoordenVerwijderen